Πριν 70 χρόνια ΔΟΓΜΑ ΤΡΟΥΜΑΝ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΡΣΑΛ ΚΑΙ Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Posted by estiator at 11 May, at 10 : 51 AM Print
Το χάος που επικρατούσε στην γενέτειρα µετά την γερµανική κατοχή και τον εµφύλιο
■ Του Κωνσταντίνου Γκούζια (Ναυπηγός Μηχ/γος ΕΜΠ)
ΑΘΗΝΑ.- Στις 12 Μαρτίου του 1947 ο πρόεδρος των ΗΠΑ Χάρυ Τρούμαν, αγορεύοντας στο Κογκρέσο, είπε μεταξύ άλλων τα εξής:
«Η Αγγλική κυβέρνησις μας πληροφόρησε ότι λόγω των δικών της προβλημάτων, δεν δύναται πλέον να συνεισφέρει οποιαδήποτε οικονομική βοήθεια στην Ελλάδα μετά την 31η Μαρτίου 1947. Η Ελληνική κυβέρνησις ζήτησε την συνδρομή μας προκειμένου να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά η οικονομική και η όποια άλλη βοήθεια θα µπορούσαµε να προσφέρουµε στην Ελλάδα. Η Ελληνική κυβέρνησι λειτουργεί σε µια ατµόσφαιρα χάους και εξτρεµισµού. Έχει διαπράξει λάθη. Η επέκτασι της βοηθείας στην Ελλάδα δεν σηµαίνει ότι οι ΗΠΑ εγκρίνουν οτιδήποτε έχει διαπραχθεί ή θα πραχθή στο µέλλον από την Ελληνική κυβέρνησι… Έχουµε καταδικάσει στο παρελθόν και καταδικάζουµε και τώρα ακραία µέτρα της δεξιάς ή της αριστεράς. Έχουµε κατά το παρελθόν συµβουλεύσει ανοχή και ανοχή συµβουλεύουµε και τώρα.
Αν όµως η Ελλάδα υποταχθή στον έλεγχο της οπλισµένης µειοψηφίας το αποτέλεσµα στην γειτονική Τουρκία θα είναι άµεσο και σοβαρό. Σύγχυσις και αναταραχή θα επεκταθεί σε ολόκληροι την µέση ανατολή. Επιπλέον η καταστροφή της Ελλάδος ως ανεξάρτητης δηµοκρατίας θα έχεα βαθύτατες επιπτώσεις σ΄ όλες τις χώρες της Ευρώπης των οποίων οι λαοί αγωνίζονται µε µεγάλες δυσκολίες να διατηρήσουν την ελευθερία και την ανεξαρτησία τους ενώ επανορθώνουν, τις καταστροφές του πολέµου.
Πιστεύω ότι η πολιτική των ΗΠΑ πρέπει να υποστηρίζει τους ελευθέρους ανθρώπους που αντιστέκονται στις απόπειρες καθυποτάξεως τους από οπλισµένες µειοψηφίες ή από εξωτερικές επεµβάσεις. Οι σπόροι το ολοκληρωτισµού τρέφονται από την δυστυχία και την ένδεια. Μεταδίδονται και εξαπλώνουν στο κακό έδαφος της πτώχειας και του αλληλοσπαραγµού. Επιτυγχάνουν την πλήρη ανάπτυξη όταν η ελπίδα του λαού για ένα καλλίτερο µέλλον έχει πεθάνει. Οφείλουµε να διατηρήσουµε αυτή την Ελπίδα. Οι ελεύθεροι λαοί του κόσµου στρέφονται σε µας για την διατήρηση της ελευθερίας των.”
https://history.state.gov/milestones/19451952/trumandoctrine
Τρείς µήνες αργότερα, στις 5 Ιουνίου 1947, ο Αµερικανός υπουργός Εξωτερικών, Τζορτζ Μάρσαλ, κατά τη διάρκεια οµιλίας του Πανεπιστήµιο του Χάρβαρντ διακήρυξε την εφαρµογή του δόγµατος Τρούµαν που τελικώς οδήγησε στην χορηγήσι ενός πακτωλού χρηµάτωνεκτεταµένης οικονοµικής βοηθείας, ύψους 17 δις δολαρίων (σηµερινής αξίας 130 δις δολ. ΗΠΑ), στις 17 ευρωπαϊκές χώρες που απεδέχθησαν την δωρεά, (Αυστρία, Βέλγιο, Λουξεµβούργο, Δανία, Γαλλία, Δυτική Γερµανία, Ελλάδα, Ισλανδία, Ιρλανδία, Ιταλία, Ολλανδία, Νορβηγία, Πορτογαλία, Σουηδία, Ελβετία, Τουρκία, Αγγλία). Στο µήνυµα αναφερόταν και τα έξης:
«Οι ΗΠΑ θα πρέπει να πράξουν ότι είναι δυνατόν να βοηθήσουν στην επιστροφή της κανονικής οικονοµικής υγείας στον κόσµο, χωρίς την οποία δεν υπάρχει πολιτική σταθερότητα και εξασφαλισµένη ειρήνη. Η πολιτική µας δεν κατευθύνεται εναντίον οιασδήποτε χώρας ή δόγµατος αλλά κατά της πείνας, της πτώχειας της απελπισίας και του χάους. Σκοπός της είναι η αναβίωση της λειτουργίας της οικονοµίας στο κόσµο, που θα επιτρέψει την ανάδυσιη των πολιτικών και κοινωνικών συνθηκών στις οποίες ελεύθεροι θεσµοί µπορούν να λειτουργήσουν. Τέτοια βοήθεια, είµαι πεπεισµένος ότι δεν µπορεί να είναι αποσπασµατική όπως αναπτύσσουν οι διάφορες κρίσεις. Μια τέτοια βοήθεια που αυτή η κυβέρνησι θα προσφέρει, θα είναι η θεραπεία και όχι ένα καταπραϋντικό…»
http://www.marshallfoundation.org/library/doc_marshall_plan_speech.html
Τι σήµαινε για την Ελλάδα το σχέδιο Μάρσαλ µας εξηγεί ο Τζειµς Γουόρεν που συµµετείχε στην διάσωση της Ελλάδος ως ηγετικό µέλος της Αµερικανικής Αποστολής στην Ελλαδα (υπεύθυνος όλων των εισαγωγών στην Ελλάδα) που περιγράφει µε πικρία και απογοήτευση την παραποίησι της Ιστορίας «από τους περισσότερους Έλληνες ακαδηµαϊκούς που γράφουν µε βάση τα ιδεολογικά πιστεύω τους και όχι την αντικειµενική έρευνα και γνώση» εν αντιδιαστολή µε την πραγµατικότητα που έζησε.
Μεταφέρω µερικά αποσπάσµατα από δύο συνεντεύξεις του, ώστε οι Νεοέλληνες να κρίνουν ποια σχέση έχει η αχαριστία µε το φιλότιµο και η αλήθεια µε την πλάνη.
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: Ήταν ένα τεράστιο πρόγραµµα. Εάν µεταφράσουµε τα ποσά στη σηµερινή τους αξία, το σχέδιο Μάρσαλ για την Ευρώπη ήταν ύψους 130 δισ. δολαρίων, από τα οποία τα 20 δισ. αφορούσαν την Ελλάδα. Αν προσθέσουµε και τη στρατιωτική βοήθεια, που δεν περιλαµβανόταν στο σχέδιο Μάρσαλ, ήταν άλλα 10 δισ. Μιλάµε για συνολική βοήθεια 30 δισεκατοµµυρίων δολαρίων σε σηµερινές τιµές. Αν για την Ευρώπη ήταν ένα πολύ χρήσιµο πρόγραµµα, για την Ελλάδα ήταν καθοριστικό.
Η ΕΛΛΑΔΑ: Η Ελλάδα, αναδύθηκε από τον πόλεµο σε µια φοβερή κατάσταση. Περισσότερα από 2000 χωριά είχαν ισοπεδωθεί από τις επιδροµές αντεκδικήσεως των Ναζί. Δεν υπήρχε ούτε ένα λιµάνι που µπορούσε να χρησιµοποιηθεί. Υπήρχαν µετά βίας µερικοί δρόµοι που θα µπορούσαν να χρησιµοποιηθούν για µεταφορά τροφίµων στον πληθυσµό που λιµοκτονούσε. Το σιδηροδροµικό δίκτυο ήταν ένα ναυάγιο. Το κανάλι της Κορίνθου ήταν γεµάτο µε βαγόνια που βύθισαν οι Ναζί. Η βιοµηχανική δοµή της χώρας ήταν σε καλό σχήµα, αλλά οι βασικοί νευρώνες της οικονοµίας είχαν καταστραφεί. Η κτηνοτροφία είχε αφανισθή. Μόλις και µετά βίας είχαν µείνει µερικές γέφυρες σε κάποια µέρη της χώρας. Αυτά ήσαν τα αποτελέσµατα του πολέµου. Ενώ οι συνέπειες του εµφυλίου.. Περίπου 700 χιλιάδες χωρικοί το 10% του πληθυσµού είχε εγκαταλείψει τα χωριά του που είχαν ερηµωθεί από τον εµφύλιο.
ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ, Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙ: Θα µπορούσε κάποιος να πη ότι η κυβέρνησι είχε παραλύσει αιχµαλωτισµένη στο ιστό των φόβων της, σαν µια κότα υπνωτισµένη µπροστά σ’ ένα φίδι. Οι Έλληνες πολιτικοί ήταν σαν να χορεύουν στο κατάστρωµα ενός βυθιζόµενου πλοίου. Εθελοτυφλούσαν και απέφευγαν τη λήψη των αναγκαίων αποφάσεων. Έδειχναν να µην ξέρουν τι να κάνουν. Και φυσικά υπήρχε διαφθορά και εκµετάλλευση των απλών ανθρώπων. Έτσι όταν η Αµερική πήγε στην Ελλάδα, πήγε µε ένα σχέδιο διασώσεως που ήταν στρατιωτικό, οικονοµικό κοινωνικό.
ΤΑ ΕΡΓΑ: Το φάσµα των έργων που αναλάβαµε περιελάµβαναν ολόκληρο τον χάρτη σε κάθε τοµέα της οικονοµίας. Η πρώτη υποχρέωσι ήταν βεβαίως να ανακατασκευάσουµε το δίκτυο επικοινωνιών και το σύστηµα µεταφοράς, σιδηρόδροµους, δρόµους γέφυρες, λιµάνια και όλα αυτά τα κάναµε από την αρχή. Επιπροσθέτως τα µικρότερα επαρχιακά αεροδρόµια και οι τηλεπικοινωνίες στο εσωτερικό της χώρας. Η δεύτερη προτεραιότητα ήταν η γεωργία, η οποία δεν περιελάµβανε µόνο τα εγγειοβελτικά έργα και την αγροτική οικονοµία µε εισαγωγή ζώων και την προµήθεια εργαλείων στα χωριά που χρειαζόντουσαν οι χωρικοί για να αναλάβουν τον βιοπορισµό τους µε την γεωργία.
Πέραν της γεωργίας και των επικοινωνιών υπήρξε η δηµιουργία ενός µοναδικού έργου στην ελληνική ιστορία και αυτό ήταν το εθνικό δίκτυο ηλεκτρικής ενεργείας µε υδροηλεκτρικά φράγµατα στα όρη της Πίνδου, στα βουνά της Πελοποννήσο, νέοι θερµοηλεκτρικοί σταθµοί µε καύσιµον τον διαθέσιµο στην χώρα λιγνίτη και διασύνδεση όλων αυτών. Ήταν ένα ορατό έργο που έκτιζε εµπιστοσύνη στην πρόοδο της χώρας, βλέποντας τους πυλώνες να υψώνονται και να διασχίζουν την χώρα. Υπήρχαν επίσης µεγάλες επενδύσεις σε µεταλλεία ορυχεία τσιµεντοβιοµηχανίες βιοµηχανίες λιπασµάτων, υφαντουργίας , µεταλλεία βωξίτη πυρίτη, χρωµίτη και µαγγανίου .Όλες αυτές οι βιοµηχανίες ανεπτύχθησαν µε τεχνική βοήθεια και οικονοµική επιδότηση από το σχέδιο Μάρσαλ
ΤΟ ΕΥΡΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΩΣ: Δεν υπήρξε τοµέας στοιχείο της οικονοµίας της Ελλάδος το οποίο να µην επιδοτηθεί και οργανωθεί από το σχέδιο Μάρσαλ. Η αποστολή Μάρσαλ στην Ελλάδα είχε όλα τα επιµέρους οργανωτικές Υπηρεσίες, Υπηρεσία µεταφορών, Γεωργίας, Μεταλλείων, Ηλεκτρικής ενεργείας, Υγείας που κατάφερε να εκδιώξει τελείως την ελονοσία από την Ελλάδα και ταυτόχρονα µε τα τµήµατα αυτά υπήρχαν και άλλα που αφορούσαν σε οργανωτικές δοµικές, κοινωνικές και φορολογικές µεταρρυθµίσει.
ΟΡΟΣΗΜΑ: Υπάρχουν δύο ορόσηµα. Το 1947, όταν η Αµερικανική Αποστολή ήλθε στην Ελλάδα η οικονοµία ήταν κατεστραµµένη και η χώρα χρεοκοπηµένη. Το άλλο ορόσηµο είναι το 1954.Κατα την διάρκεια αυτών των ετών µεσολάβησε το «κεφάλαιο» Σχέδιο Μάρσαλ κατ εφαρµογή του δόγµατος Τρούµαν. Βλέποντας πίσω, Θα µπορούσε κάποιος να πη ότι αυτά τα 6 χρόνια η Αµερική έθρεψε, τροφοδότησε, επιδότησε, έντυσε την Ελλάδα… Θυµάµαι ότι ακόµη και η προµήθεια µουλαριών για την αποκατάσταση των χωρικών που είχαν εγκαταλείψει τα χωριά τους από τον εµφύλιο και υπερέβαιναν τους 700000 ήταν µεγίστη προτεραιότητα, Έπρεπε να τους δώσουµε εργαλεία άροτρα υλικά να ξανακτίσουν τα σπίτια τους, ζώα, πουλερικά, για να αναπτύξουν την κτηνοτροφία ξανά και όλα αυτά να µεταφερθούν µε πλοία που µετατρέψαµε σε πλωτούς στάβλους.
Ο ΤΖΕΙΜΣ ΓΟΥΟΡΕΝ ΔΙΗΓΕΙΤΑΙ: “Το πιο αλησµόνητο µέρος της ζωής µου υπήρξε η συµµετοχή µου στην αποστολή Μάρσαλ στην Ελλάδα. Ειλικρινώς µπορώ να κοιτάξω πίσω µου και να πω ότι όταν φύγαµε, όταν ολοκληρώθηκε στην Ελλάδα το κεφάλαιο Σχέδιο Μάρσαλ, η Ελλάδα ήταν µια νέα Χώρα. Ήταν µια χωρά που λειτουργούσε σ ένα επίπεδο τουλάχιστον 50% υψηλότερο από το προπολεµικό. Ήταν µια οικονοµία µε µέλλον και εµπιστοσύνη. Όταν η αποστολή ολοκληρώθηκε και τα έργα τελείωσαν µπορούσαµε να πούµε κοιτάζοντας πίσω ότι µια τιτάνια επιχείρηση διασώσεως είχε εκτελεσθεί που αποδεδείχθηκε κάτι περισσότερο… Μια αναδιοργάνωση και εκσυγχρονισµός µια ολόκληρης κοινωνίας”.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ: Θα κλείσω αυτό το συνοπτικό αφιέρωµα του Σχεδίου Μάρσαλ µε χαρακτηριστικές δηλώσεις πολιτικών που έζησαν και βίωσαν την Ιστορία, ενώ δεν φοβήθηκαν να οµολογήσουν την Ιστορική αλήθεια για την Αµερική και το σχέδιο Μάρσαλ.
Κωνσταντίνος Μητσοτάκης:
Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης επεκρίθη, απο τους «ιστορικούς και εκπαιδευτικούς» των ΜΕΜ, διότι, κατά την εκδήλωσι στην κατοικία του Πρεσβευτή των ΗΠΑ για την συµπληρωσι 60 χρόνων από την διακηρυξι του σχεδίου Μάρσαλ (5ην Ιουνίου 2007) µεταξύ άλλων, σηµείωσε ευθαρσώς και ειλικρινώς µοναδική εξαίρεσι εξ όλων των Ελλήνων πολιτευτών ότι «η Ευρώπη οφείλει την ελευθερία της στην Αµερικανική βοήθεια». Και επιπλέον, ότι «η Ελλάδα οφείλει διπλά στις ΗΠΑ. Οχι µόνο για το τέλος του πολέµου αλλά και για την τύχη που θα είχε, αν είχε χαθεί ο «εµφύλιος». Θα είχαµε την τύχη της Αλβανίας και της Βουλγαρίας»
Γεώργιος Παπανδρέου:
Δεν θα αδικήσω τον Γεώργιο Παπανδρέου, τον «Γέρο της Δηµοκρατίας» πατέρα του Αντρέα ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ και ολετήρες της Ελλάδος, παππού του ανερµάτιστου Γιωργάκη.
«…Η βοήθεια την οποίαν µας παρέχετε αποτελεί ανθρωπιστική εκδήλωσιν της ευγενούς χώρας σας, υπέρ του πάσχοντος λαού µας. Σεις και ηµείς είµεθα συστρατιώται ενός µεγάλου αγώνος από την έκβασιν του οποίου κρίνεται η τύχη του ανθρωπίνου πολιτισµού. Χωρίς την ιδική σας βοήθειαν η οποία διεδέχθη την πατροπαράδοτον Βρετανικήν συµπαράστασιν, Ελευθέρα και ανεξάρτητος Ελλας, σήµερον δεν θα υπήρχε. Αυτή είναι η ιστορική σηµασία της αποστολής σας. Ο φιλότιµος Ελληνικός Λαός µε βαθείαν συγκίνησιν ανταποδίδει την αγάπην σας και ουδέποτε θα λησµονήση τα µεγάλας υπηρεσίας αι οποιαι του παρεσχέθησαν εις µίαν κρισιµωτάτην ώραν της ιστορίας του. Προπίνω εις υγείαν των ηγετών της Μεγάλης χώρας του Προέδρου Τρούµαν και του Στρατηγού Μάρσαλ. Ζήτω η Αµερική, η σταυροφόρος της Ελευθερίας»
(Δηλώσεις του Γεωργίου Παπανδρέου στις 19 Ιουλιου 1948, επι την αποχωρήσει του αρχηγού της Αµερικανικής αποστολής εν Ελλαδι,
Πολιτικά Θέµατα, Γεωργίου Παπανδρέου,Τόµος Γ, Εκδοτ.Οίκος Πετρου Δηµητράκου, σελίς 82,83,84)
Ουινστον Τσωρτσιλ
«Σχεδιο Μαρσαλ: Η πιο γενναιόδωρη πράξι της Ιστορίας».
“Ψέµατα της χαµένης επανάστασης”
«Δυστυχώς, έχει επικρατήσει ένα µονοπώλιο από εκπροσώπους µιας οµάδας που ονοµάζω «η επανάσταση που χάθηκε», οι οποίοι θεωρούν ότι έχουν το δικαίωµα να ξαναγράφουν την ιστορία όπως τη βλέπουν αυτοί. Αν είσαι ένας ανεξάρτητος νεαρός ακαδηµαϊκός που θέλει να διοριστεί στο ελληνικό πανεπιστήµιο, είσαι αναγκασµένος να επαναλαµβάνεις τα ψέµατά τους, αλλιώς είσαι καταδικασµένος. Δυστυχώς, στην Ελλάδα η πραγµατική και σε βάθος ακαδηµαϊκή έρευνα γύρω από την περίοδο εκείνη είναι πολύ φτωχή. Ο,τι έχει γραφτεί προέρχεται από τους ιδεολογικούς υποστηρικτές της «επανάστασης που χάθηκε». Είναι µια συνεχής και επίπονη προσπάθεια ανάδειξης των σφαλµάτων που έγιναν, και έγιναν µερικά, και πιεστικής υποβάθµισης της σηµασίας του σχεδίου για το οποίο δεν χρειάζεται να απαντήσω εγώ, αρκεί όλοι να κοιτάξουν την Ελλάδα του 1947, και στη συνέχεια την Ελλάδα του 1954, και θα διαπιστώσουν µια απίστευτη διαφορά.»
Τζέιµς Γουόρεν, ηγετικό στέλεχος της αµερικανικής οικονοµικής αποστολής
που υλοποίησε το σχέδιο Μάρσαλ στην Ελλάδα.
