Η Ιστορία Του Ελαιολάδου
Posted by estiator at 14 October, at 19 : 23 PM Print
ΤΗΣ Τζίνας Καλλίτση
Η ελιά είναι ένα αειθαλές δέντρο που πιθανότατα κατάγεται από το χώρο της ανατολικής Μεσογείου. Η καλλιέργειά της χάνεται στα βάθη της αρχαιότητας. Απολιθώματα ελιάς ηλικίας 20 εκατομμυρίων ετών έχουν βρεθεί στην Ιταλία αν και η συστηματική καλλιέργειά της ξεκίνησε πολύ αργότερα.
Οι Έλληνες ήταν οι πρώτοι που καλλιέργησαν την ελιά και σταδιακά η γνώση αυτή μεταφέρθηκε αρχικά στις χώρες της Μεσογείου όπου ευδοκιμούσε η ελιά. Αρχαιολογικά ευρήματα μας δείχνουν ότι η Μινωική Κρήτη ήταν η πρώτη που καλλιέργησε την ελιά στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου γύρω στο 3500 π.Χ. Σύντομα η καλλιέργειά της εξαπλώθηκε στην ηπειρωτική Ελλάδα. Η παραγωγή ελαιολάδου ήταν βασικό στοιχείο της οικονομίας του Μυκηναϊκού πολιτισμού που ακολούθησε τον Μινωικό στην ηπειρωτική Ελλάδα. Η αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β έφερε στο φως πολύτιμες πληροφορίες για την παραγωγή, το εμπόριο και την εξαγωγή ελαιολάδου στη μυκηναϊκή Ελλάδα. Ο Σόλων, ο μεγάλος Αθηναίος νομοθέτης, συνέταξε τον πρώτο νόμο για την προστασία της ελιάς από την ανεξέλεγκτη υλοτόμηση. Σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία πατρίδα της ελιάς ήταν η Αθήνα και η πρώτη ελιά φυτεύτηκε στην Ακρόπολη.
Όταν ο Ποσειδώνας αναμετριόταν με την Αθηνά για το ποιος θα δώσει το όνομά του στην πόλη της Αθήνας, ο πρώτος προσέφερε ως δώρο θαλασσινό νερό και η δεύτερη φύτεψε μια ελιά πάνω σε ένα βράχο. Ο Κέκροπας, ο βασιλιάς της Αθήνας, που κλήθηκε από το Δία να πει τη γνώμη του, αναγνώρισε στην ελιά την αιώνια υπόσχεση για δόξα κι ευτυχία. Η Αθήνα πήρε το όνομα της από την κόρη του Δία και η ελιά έγινε σύμβολο ειρήνης και ευημερίας. Αργότερα, το στεφάνι της ελιάς (κότινος) δινόταν στους Ολυμπιακούς Αγώνες ως βραβείο στους νικητές. Σύμφωνα με τον Όμηρο, το ελαιόλαδο ήταν σύμβολο καλής υγείας, μακροζωίας και δύναμης και αναφέρεται σε αυτό ως «το χρυσό υγρό». Στην αρχαία Ελλάδα οι αθλητές άλειφαν με ελαιόλαδο το σώμα τους για να τους χαρίσει δύναμη και τύχη. Στην Αρχαία Ελλάδα η ελιά κατείχε σημαντική θέση όχι μόνο στην διατροφή αλλά και στην οικονομία. Θεωρούνταν ιερό σύμβολο ζωής, σοφίας και ευημερίας.
Η ελιά ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής αφού αποτελούσε βασικό στοιχείο της διατροφής, φάρμακο για την θεραπεία πολλών νόσων, καλλυντικό, αλλά και έπαθλο σε αθλητικούς αγώνες. Το κλαδί ελιάς ακόμα και σήμερα, είναι σύμβολο της ειρήνης και της νίκης και συνδέεται με έθιμα της αρχαίας Ελλάδας και με ικεσία στους θεούς. Σήμερα η καλλιέργεια της ελιάς έχει εξαπλωθεί και στις πέντε ηπείρους. Σε όλη την υδρόγειο υπάρχουν πάνω από800 εκατομμύρια ελαιόδεντρα. Η Ευρώπη καλύπτει τα 3⁄4 της παγκόσμιας παραγωγής ενώ ακολουθεί η Ασία, η Αφρική, η Αμερική και τέλος η Ωκεανία.
Είδη ελαιολάδου: Εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο: Πρόκειται για το καλύτερο σε ποιότητα λάδι. Έχει εξαιρετικό χρώμα, άρωμα και γεύση, ενώ η οξύτητά του δεν ξεπερνά το 1%.Παρθένο ελαιόλαδο: Διαφοροποιείται από το εξαιρετικά παρθένο, όχι μόνον ως προς τον βαθμό οξύτητας, η οποία ωστόσο, δεν ξεπερνά το2%, αλλά και γευστικά. Μειονεκτικό παρθένο ελαιόλαδο: Πρόκειται για λάδι μέτριας ποιότητας και γεύσης, με οξύτητα μεγαλύτερη του 2 %.Μείγμα ελαιολάδου από εξευγενισμένα και παρθένα ελαιόλαδα: Εχει ευχάριστη γεύση και οσμή, ανοικτό κιτρινοπράσινο χρώμα και η οξύτητά του δεν ξεπερνά το 1%.Ραφιναρισμένο ελαιόλαδο: Πρόκειται για ένα σχεδόν άγευστο λάδι με οξύτητα έως 0,3%.Πυρηνέλαιο: Έχει απαλή, ήπια γεύση και προέρχεται από την ανάμειξη ραφιναρισμένου πυρηνέλαιου και παρθένου ελαιόλαδου. Αγουρέλαιο: Το αγουρέλαιο είναι το πρώτο λάδι της ελιάς, που παράγεται σε περιορισμένη ποσότητα. Στα μέσα με τέλη του Οκτώβρη, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες της περιοχής και της χρονιάς, οι πιο φρέσκιες και γερές ελιές, άγουρες και πράσινες, που δεν έχουν ζαρώσει, αλλά ούτε έχουν χτυπηθεί για να πέσουν από το δέντρο, συλλέγονται για να δώσουν τον χυμό τους, ο οποίος αμέσως αναλύεται για να επιβεβαιωθούν και τα ποιοτικά του χαρακτηριστικά. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι όλα τα πρώτα λάδια είναι και αγουρέλαια. Το λάδι του πρώτου, άγουρου καρπού, της πρώτης σοδειάς είναι ξεχωριστό και μάλιστα, σύμφωνα με το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου, τα βασικά οργανοληπτικά κριτήρια αξιολόγησής του επικεντρώνονται σε τρία κύρια χαρακτηριστικά του: Στο φρουτώδες, το πικρό και το πικάντικο. Με λίγα λόγια πρόκειται για ένα λάδι με έντονη γεύση ελιάς και άρωμα, που το κάνουν μοναδικό και ξεχωριστό.
Οι ποικιλίες της ελιάς:
ΑΡΙΚΟΜΠΗ
Είναι ποικιλία μικρόκαρπη προς μεσόκαρπη, κατάλληλη για την παραγωγή λαδιού και με πολύ καλή ποιότητα λαδιού. Μαζεύεται από τέλος Οκτωβρίου. Η περιεκτικότητά της σε λάδι κυμαίνεται έως 20-25%.Ανθεκτική στο ψύχος. Φυτεύεται σε γλάστρα ή στο έδαφος.
ΑΔΡΑΜΥΤΤΙΝΗ
Είναι ποικιλία μεσόκαρπη με πολύ καλή ποιότητα λαδιού κατάλληλη για τη παραγωγή λαδιού. Ωριμάζει από Νοέμβριο. Η περιεκτικότητα λαδιού της κυμαίνεται έως25%. Παραγωγική και ανθεκτική στο ψύχος. Φυτεύεται σε γλάστρα ή στο έδαφος.
ΑΘΗΝΟΕΛΙΑ-ΤΣΟΥΝΑΤΗ
Είναι ποικιλία μεσόκαρπη με έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Ωριμάζει από Οκτώβρη. Περιεκτικότητα λαδιού 20-30%. Πολύ ανθεκτική στο ψύχος. Φυτεύεται σε γλάστρα ή στο έδαφος.
ΑΜΦΙΣΣΗΣ
Είναι ποικιλία παραγωγική, μεγαλόκαρπη και διπλής χρήσης ελιά. Σφαιρικό σχήμα. Ωριμάζει Νοέμβριο. Περιεκτικότητα λαδιού 18-22%. Αντοχή στο ψύχος και τη ξηρασία. Φυτεύεται σε γλάστρα ή σε έδαφος.
ΑΡΜΠΕΚΙΝΑ
Είναι ποικιλία μικρόκαρπη, παραγωγική και με καλή ποιότητα λαδιού! Μαζεύεται από Νοέμβριο . Περιεκτικότητα λαδιού 20 έως 25%.Αντοχή στο ψύχος. Φυτεύεται σε γλάστρα ή έδαφος.
ΓΑΪΔΟΥΡΟΕΛΙΑ
Είναι ποικιλία αρκετά μεγαλόκαρπη και παραγωγική. Ποικιλία βρώσιμη. Μέτρια αντοχή στο ψύχος και στη ξηρασία. Φυτεύεται σε γλάστρα ή στο έδαφος.
ΘΑΣΙΤΙΚΗ
Είναι ποικιλία μεσόκαρπη προς μεγαλόκαρπη και αρκετά παραγωγική. Διπλής χρήσης. Μαζεύεται το Νοέμβριο. Περιεκτικότητα σε λάδι20%. Πολύ ανθεκτική στο ψύχος. Φυτεύεται σε γλάστρα ή στο έδαφος.
ΘΙΑΚΟ
Είναι ποικιλία μικρόκαρπη και παραγωγική. Κατάλληλη για τη παραγωγή λαδιού πολύς καλής ποιότητας. Περιεκτικότητα σε λάδι κυμαίνεται 20-25%. Μέτρια αντοχή στο ψύχος. Φυτεύεται σε γλάστρα ή στο έδαφος.
ΘΡΟΥΜΠΑ ΧΙΟΥ
Είναι ποικιλία μικρόκαρπη προς μεσόκαρπη, παραγωγική και ελιά διπλής χρήσης. Ωοειδές σχήμα. Ωριμάζει Νοέμβριο Περιεκτικότητα λαδιού 18-22%. Μέτρια αντοχή στο ψύχος. Φυτεύεται σε γλάστρα ή στο έδαφος.
ΚΑΛΑΜΩΝ
Είναι ποικιλία παραγωγική, μεγαλόκαρπη, με ωοειδές σχήμα, βρώσιμη, με μικρό κουκούτσι και ωριμάζει Νοέμβριο. Καρπός μεγάλης εμπορικής σημασίας. Αντοχή στο ψύχος. Φυτεύεται σε γλάστρα ή στο έδαφος.
ΚΑΡΟΛΙΑ
Είναι ποικιλία μεσόκαρπη προς μεγαλόκαρπη παραγωγική ποικιλία και διπλής χρήσης. Περιεκτικότητα λαδιού από 20-25%. Μαζεύεται Νοέμβριο. Μέτρια αντοχή στο ψύχος .Φυτεύεται σε γλάστρα ή στο έδαφος.
ΚΟΡΩΝΕΙΚΗ
Είναι ποικιλία μικρόκαρπη λαδοελιά, πολύ παραγωγική. Παράγει έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Ωριμάζει τέλη Νοεμβρίου. Περιεκτικότητα σε λάδι 25-30%. Αντοχή μέτρια στο ψύχος και στη ξηρασία. Χρησιμοποιείται και για καλλωπιστικούς σκοπούς. Φυτεύεται σε γλάστρα ή στο έδαφος.
ΚΟΛΟΒΗ
Είναι ποικιλία μεσόκαρπη, έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Ωριμάζει από Νοέμβριο. Περιεκτικότητα λαδιού20-25%. Παραγωγική και ανθεκτική στο ψύχος. Φυτεύεται σε γλάστρα ή στο έδαφος.
ΛΙΑΝΟΕΛΙΑ ΚΕΡΚ
Είναι ποικιλία μικρόκαρπη προς μεσόκαρπη, παραγωγική με πολύ καλής ποιότητας λάδι με περιεκτικότητα περίπου 20%. Μαζεύεται το Νοέμβριο. Αντοχή στο ψύχος. Φυτεύεται σε γλάστρα ή στο έδαφος.
ΜΑΝΑΚΙ
Λαδοελιά, μεσαίου μεγέθους καρπός. Παράγει έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Ωριμάζει από αρχές Νοεμβρίου. Περιεκτικότητα σε λάδι 25-30%.Αντοχή στο υψόμετρο και στο ψύχος. Αντοχή στην ξηρασία .Φυτεύεται σε γλάστρα ή στο έδαφος.
ΜΑΡΩΝΕΙΑΣ
Είναι ποικιλία μεσόκαρπη, διπλής χρήσης και παράγει έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Μαζεύεται το Νοέμβριο. Η περιεκτικότητα σε λάδι κυμαίνεται γύρω στο25%. Πολύ ανθεκτική στο ψύχος .Φυτεύεται σε γλάστρα ή σε έδαφος.
ΜΕΓΑΡΩΝ
Είναι ποικιλία παραγωγική, μεσαίου μεγέθους καρπός, διπλής χρήσης. Ωριμάζει από τέλη Οκτωβρίου, περιεκτικότητα σε λάδι 18-22%. Αντοχή στο ψύχος. Αντοχή στη ξηρασία. Φυτεύεται σε γλάστρα ή στο έδαφος.
ΧΩΡΑΪΤΙΚΗ-ΟΛΥΜΠΙΑΣ
Είναι ποικιλία μικρόκαρπη προς μεσόκαρπη. Μαζεύεται από τέλη Οκτώβρη. Πάρα πολύ καλή ποιότητα λαδιού. Περιεκτικότητα σε λάδι 20-25%. Ανθεκτική στο ψύχος .Φυτεύεται σε γλάστρα ή στο έδαφος.
ΠΑΤΡΙΝΗ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΙΑ
Παραγωγική και μικρόκαρπη, με πολύ καλή ποιότητα λαδιού. Ωριμάζει Νοέμβριο. Περιεκτικότητα σε λάδι 20-25%. Μέτρια έως ανθεκτική στο ψύχος .Φυτεύεται σε γλάστρα ή στο έδαφος.
ΠΙΚΟΥΑΛ
Είναι ποικιλία μεσόκαρπη και παραγωγική. Μαζεύεται το Νοέμβριο. Η περιεκτικότητα στο λάδι της, κυμαίνεται από 20-25%. Πολύ ανθεκτική στο ψύχος. Φυτεύεται σε γλάστρα ή στο έδαφος.
ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ
Είναι ποικιλία μεσόκαρπη παραγωγική και με πολύ καλή ποιότητα λαδιού. Μαζεύεται το Νοέμβριο. Περιεκτικότητα σε λάδι από 20-25%. Ανθεκτική στο ψύχος. Φυτεύεται σε γλάστρα ή στο έδαφος.
ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ
Είναι ποικιλία παραγωγική, μεγαλόκαρπη, στρογγυλό σχήμα, βρώσιμη. Ωριμάζει μέσα Νοεμβρίου. Αντοχή στο ψύχος. Φυτεύεται σε γλάστρα ή στο έδαφος.
ΦΡΑΝΤΟΪΟ
Είναι ποικιλία μικρόκαρπη, παραγωγική και με πολύ καλή ποιότητα λαδιού! Μαζεύεται από Νοέμβριο. Περιεκτικότητα λαδιού20 έως 25%. Μέτρια στο ψύχος. Φυτεύεται σε γλάστρα ή στο έδαφος.
