ΟΥΖΟ: Λέσβος-Χίος
Posted by estiator at 15 July, at 18 : 18 PM Print
Το χιλιοτραγουδηµένο ποτό της Ελλάδας
■ Γράφει ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ Ε. ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ
Στη Λέσβο και πάλι, στο πανέµορφο νησί του Βορείου Αιγαίου. Είµαστε εδώ για να γνωρίσουµε το πλέον σηµαντικό παραδοσιακό προϊόν του νησιού αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας. Το ούζο. Το ποτό που είναι γνωστό σε όλον τον κόσµο. Το ποτό που έχει γίνει τραγούδι. Το ποτό που είναι ένα αναπόσπαστο κοµµάτι της ζωής του Έλληνα. Ακόµα και ο απερχόµενος πρόεδρος των ΗΠΑ ο Μπαράκ Οµπάµα κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Ελλάδα αναφέρθηκε µε έµφαση στο υπέροχο αυτό ποτό.
Η Λέσβος, ή Μυτιλήνη, όπως συνηθίζεται να ονοµάζουν το νησί από την οµώνυµη πρωτεύουσά του, είναι ένα στολίδι του βορειοανατολικού Αιγαίου που κρατάει ακόµη κάτι από την εποχή του παλιού καιρού, την εποχή του ροµαντισµού. Πάνω στο νησί συναντά κανείς την Αιγαιοπελαγίτικη οµορφιά µέσα σ΄ένα πανδαιµόνιο από χρώµατα και µυρωδιές. Κι΄αυτή η οµορφιά απλώνεται πάνω στο νησί της Λέσβου. Το νησί που είναι γνωστό και σαν νησί του ούζου. ∆ικαιολογηµένα το νησί είναι δεµένο µε το ούζο.
Όταν µιλάµε για το ούζο τρέχοντας στο νου µας φτάνει το νησί της Λέσβου, Μυτιλήνη, Πλωµάρι, όπου εκεί δραστηριοποιούνται οι πιο γνωστές εταιρείες παραγωγής αυτού του υπέροχου ποτού και το νησί είναι άρρηκτα συνδεδεµένο µε το ποιοτικό ούζο. Το ούζο είναι ένα αλκοολούχο ποτό που παρασκευάζεται αποκλειστικά στην Ελλάδα και µάλιστα µε τρόπο παραδοσιακό. Είναι µια µίξη ακλοολών τα οποία αρωµατίζονται µε γλυκάνισο και άλλα αρωµατικά φυτά,
Πολλές από τις ποτοποιίας, µετά από πολέµους και καταστροφές κατάφεραν να επιβιώσουν και έχουν πλέον µια ικανοποιητική παρουσία στην παγκόσµια αγορά.
Το ούζο αποτελεί πλέον ένα παραδοσιακό προϊόν το οποίον είναι πάρα πολύ αγαπητό στον ελληνικό χώρο. Το ούζο της Λέσβου έχει µια ξεχωριστή δική του προσωπικότητα αλλά και τη δική του ξεχωριστή γεύση.
Πάνω από διακόσια χρόνια µετράει η ιστορία του ούζου. Πριν από το 1800 το ούζο έχει γίνει γνωστό στο νησί της Λέσβου και αποτελεί επώνυµο προϊόν.
Οι απαρχές της ιστορίας του ούζου είναι άγνωστες. Το ποτό αυτό φαίνεται να παραγόταν σε µια παρόµοια µορφή και στην αρχαιότητα. Πάντως σίγουρα ήταν γνωστό στην περίοδο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Κατά την Οθωµανική περίοδο το ούζο ήταν γνωστό σε πολλές περιοχές της Μικράς Ασίας αλλά και της Μέσης Ανατολής.
Στα τέλη του 19ου αιώνα η παραγωγή του ούζου γνώρισε µεγάλη άνθηση στο Πλωµάρι της Λέσβου.
Θα ήταν γύρω στα 1860 όταν έφτασε στο νησί της Λέσβου από την Οδησσό προερχόµενος ο Ευστάθιος Βαρβαγιάννης, αυτός που αργότερα θα πάρει τον τίτλο ο πατέρας του ούζου. Φτάνοντας στη Λέσβο διαπίστωσε ότι πρόκειται για ένα νησί µε πλούσιο και ευλογηµένο έδαφος, εύφορη γη, εξαιρετικό κλίµα και άφθονα νερά. Πάνω στο χώµα του νησιού υπήρχε µια αξεπέραστη ποικιλία γλυκάνισου και εκατοντάδες σπάνια αρωµατικά φυτά. Εκεί ο µεγάλος αυτός δηµιουργός ξεκίνησε την πρώτη διαδικασία απόσταξης και την παραγωγή αρίστης ποιότητας ούζου.
Πάνω από είκοσι εταιρείες παρασκευής ούζου δραστηριοποιούνται σήµερα στο νησί της Λέσβου. Σε διάφορες περιοχές του νησιού παράγουν το προϊόν µε βάση τις καλύτερες προϋποθέσεις παραγωγής. Πιο ονοµαστό από όλα είναι το ούζο Πλωµαρίου λόγω της θέσης που έχει ο παραδοσιακός οικισµός πάνω στο νησί χωρίς φυσικά να θέλουµε να δώσουµε κάποια µειωτική θέση στα άλλα που όλα τους είναι υπέροχα και πολυζήτητα προϊόντα. Να πούµε ότι το Πλωµάρι γνώρισε ιδιαίτερη ανάπτυξη τον 19ο αιώνα σε ότι αφορά το εµπόριο και την βιοµηχανία µέχρι την Μικρασιατική καταστροφή οπότε ο οικισµός έχασε την δυνατότητα συναλλαγών µε τα τουρκικά παράλια.
Να πούµε ακόµη ότι κατά την επίσκεψή του στο νησί της Λέσβου για να έλθει σε επαφή µε τους πρόσφυγες ο Παπάς Φραγκίσκος δοκίµασε και γνώρισε και το ούζο για το οποίο εκφράστηκε µα τα πλέον όµορφα λόγια.
Τιµώντας το µεγάλο αυτό προϊόν του νησιού τους οι Λέσβιοι, έφτιαξαν το Μουσείο του Ούζου στο Πλωµάρι, κοντά στην παραλία του Αγίου Ισιδώρου.Χιλιάδες είναι οι επισκέπτες που κάθε χρόνο περνούν από το µουσείο του νησιού Εκεί ο επισκέπτης µπορεί να θαυµάσει µια πλήρη ανακατασκευή του συστήµατος απόσταξης και χάλκινα καζάνια κατασκευασµένα στην Κωνσταντινούπολη στο τέλος του 19ου αιώνα.
Μέρος του μουσείου με τους αποστακτήρες.
To ούζο δένει τέλεια µε την διατροφή και την κουλτούρα του νησιού και δηµιουργεί µια ιδιαίτερη γαστρονοµική εµπειρία. Είναι µια υπέροχη απόλαυση στις παρέες όταν συνοδεύεται µε τους παραδοσιακούς µεζέδες και τα θαλασσινά.
Στη Λέσβο αν βρεθείς, σε σπίτι, καφενέ, ταβέρνα, το ούζο θα σου έρθει µε τη διακριτική συνοδεία του µεζέ. Και ο µεζές δεν είναι ό,τι κι΄ό,τι. Πρέπει να έχει έντονη και πιπεράτη γεύση για να ταιριάζει µε τον δυνατό χαρακτήρα του ούζου. Πιστεύω πως σε κάποια άλλη επίσκεψή µας στο νησί αυτό θα γνωρίσουµε ακόµη πιο πολλά.
Το ούζο και στη Χίο
Για πρώτη φοτά το ούζο εµφανίστηκε στο νησί της Χίου το 1863. Η πρώτη του εµφάνιση είχε την τουρκική ονοµασία “ρακί” Χαρακτηριστικό του χιώτικου ούζου είναι το ιδιαίτερο και ξεχωριστό άρωµά του το οποίο οφείλεται στα διάφορα βότανα που φυτρώνουν στο έδαφος του νησιού αλλά ιδιαίτερα στο γλυκάνισο. Όλα αυτά υπάρχουν σε αφθονία στην ευλογηµένη γη της Χίου µε το άριστο µεσογειακό κλίµα.
Στη Χίο το ούζο ξεκίνησε σαν ένα προϊόν οικιακής χρήσης από τον Στυλιανό Τέττερη το 1846 και εξελίχθηκε σε µια από τις πλέον µεγάλες και ονοµαστές ποτοποιοίες της Ελλάδας
Στα 1900 στη Χίο, που ακόµη ήταν κάτω από την τουρκική κατοχή, και συγκεκριµένα στον ∆αφνώνα, κάνει την εµφάνισή της η ποτοποιεία του Ιωάννη Στουπάκη η οποία καταφέρνει και πλουτίζει την γεύση του ποτού.
Στην ιστορία του χιώτικου ούζου σηµαντικό ρόλο θα παίξει και η εµφάνιση ταυ Ιωάννη Σεραφείµ ο οποίος το 1863 θα ιδρύσει την ποτοποιεία “Απαλαρίνα” Σήµερα η “Απαλαρίνα” είναι ένα από τα πλέον διαδεδοµένα σε όλον τον κόσµο ούζα.
Πολλές οι ποτοποιίας στη Χίο µε κυριότερες τις εταιρείες Τέττερης, Απαλαρίνα, Στουπάκης, Κακίτσης,
Το χιώτικο ούζο σήµερα είναι ένα προϊόν που έχει κατακτήσει τον κόσµο αφού εξάγεται σε όλη την Ευρώπη, Αµερική και Αυστραλία. Ένα προϊόν όπου µετά την µαστίχα είναι ένα σηµείο αναφοράς για το νησί.
